Szanowni Państwo,

Zachęcamy do zapoznania się z materiałami dostępnymi w tej zakładce. Opisują one doświadczenia zebrane przez firmę DGA S.A. i Fundację Sowelo podczas realizacji projektu „Asystent studenta z ASD”. Projekt, w którym uczestniczyło 40 szkół wyższych z całej Polski realizowaliśmy między 1 marca 2021, a 29 września 2023. Teraz chcielibyśmy się z Państwem podzielić naszymi doświadczeniami. Mamy nadzieję, że nasza propozycja systemu wsparcia studiujących osób z ASD spotka się z zainteresowaniem i dobrym przyjęciem. Prosimy o przejście do odpowiedniej zakładki: dla pracowników Uczelni, osób studiujących lub asystentów.

Wspieranie osób studiujących ze szczególnymi potrzebami już od dawna nie jest kwestią dobrej woli Uczelni, ale przejawem respektowania praw człowieka i zapobiegania dyskryminacji. Nie musi jednak powodować zwiększenia nakładów finansowych. Asystenci studentów z ASD mogą efektywnie funkcjonować w ramach sieci asystentów dydaktycznych finansowanych z dotacji celowej przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Na zwiększaniu się świadomości każdej uczelni w tym zakresie skorzystają nie tylko osoby bezpośrednio korzystające ze wsparcia, ale także cała społeczność akademicka. 

Zrealizowany przez nas projekt wpisuje się w całokształt działań środowiska akademickiego i jego otoczenia społecznego, których celem jest umożliwienie osobom ze szczególnymi potrzebami funkcjonowanie na równych prawach w społecznościach szkół wyższych. Choć wiele konkretnych rozwiązań organizacyjnych i technicznych wspomagających osoby z niepełnosprawnościami realizowanych jest na uczelniach od około 30 lat, to o potrzebach studiujących osób z ASD mówi i pisze się od niedawna. Tymczasem studenci tacy z pewnością już uczą się na Państwa uczelni, na większości kierunków i specjalności. Aby osiągnąć sukces edukacyjny potrzebują odpowiedniego wsparcia, realizowanego przede wszystkim przez asystentów. Takie wsparcie w wymiarze pilotażu było realizowane w 24 szkołach wyższych, o zróżnicowanym profilu, strukturze oraz liczbie studentów. W zdecydowanej większości uczelni pilotaż zakończył się znaczącym sukcesem, a wdrożone jego rozwiązania znalazły odzwierciedlenie w statutach uczelni, regulaminach studiowania i zarządzeniach rektorskich. Tym serdeczniej zachęcamy Państwa do lektury załączonych materiałów.

Tak. Każdorazowo decyzję o warunkach pracy asystentów podejmuje osoba koordynująca wsparcie studentów z ASD na danej uczelni. W trakcie realizacji projektu informowaliśmy przedstawicieli uczelni, że dzięki włączeniu asystentów studentów do sieci asystentów dydaktycznych studentów z niepełnosprawnością, których pracę uczelnia finansuje z przekazywanej przez Ministerstwo Edukacji i Nauki dotacji na wsparcie studentów z niepełnosprawnościami, można zagwarantować asystentom wynagrodzenie. Jeśli asystent dowie się, że na danej uczelni otrzymanie wynagrodzenia nie jest możliwe, warto spytać, czy osoba, która udziela takiej informacji wie o możliwości, o której mowa w zdaniu powyżej.

Każda z uczelni określa we własnym zakresie szczegółowe wymagania dla asystentów, z którymi współpracuje. Radzimy zapytać w jednostce zajmującej się wsparciem studentów z ASD, np. w Biurze ds. Studentów z Niepełnosprawnościami. Podczas realizacji projektu, za kluczowe wymagania dla asystentów uznawaliśmy kompetencje miękkie -elastyczność, komunikatywność, empatię oraz podstawową wiedzę na temat spektrum autyzmu. Być może Państwa uczelnia organizuje szkolenia, podczas których można nabyć taką wiedzę. Radzimy o to zapytać w jednostce zajmującej się wsparciem studentów z ASD.

W trakcie realizacji projektu informowaliśmy przedstawicieli uczelni, że dzięki włączeniu asystentów studentów do sieci asystentów dydaktycznych studentów z niepełnosprawnością, których pracę uczelnia finansuje z przekazywanej przez Ministerstwo Edukacji i Nauki dotacji na wsparcie studentów z niepełnosprawnościami, można zagwarantować asystentom wynagrodzenie. Warto śledzić nabory wniosków na przedsięwzięcia finansowane ze środków Unii Europejskiej, dostępne na stronie https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/skorzystaj/nabory. Część dostępnych tam konkursów jest adresowana również do szkół wyższych. Jeśli uczelnia współpracuje z organizacjami pozarządowymi, na przykład stowarzyszeniem studentów i absolwentów, w odpowiedzi na ogłoszenie konkursowe dotyczące wsparcia osób z ASD na danym obszarze można złożyć ofertę wspólną lub projekt partnerski. Stosowne ogłoszenia konkursowe można znaleźć na przykład na stronie internetowej https://fundusze.ngo.pl/aktualne.

Asystent może pomóc osobie studiującej w każdej aktywności bezpośrednio związanej ze studiowaniem. Na przykład w:

  • Kontakcie z nauczycielami akademickimi, pracownikami administracji;
  • Załatwieniu spraw w dziekanacie, jak uzyskanie stypendium lub indywidualnej organizacji studiów;
  • Kontakcie z rówieśnikami, w tym w przygotowaniu się do pracy zespołowej i przekazaniu informacji o swoich szczególnych potrzebach;
  • Przeszukiwaniu zasobów bibliotecznych;
  • Opracowaniu indywidualnej strategii uczenia się;
  • Opracowaniu planu dotarcia z miejsca zamieszkania na uczelnię i z powrotem.

Jeśli uczelnia, na której Pani/Pan pracuje uczestniczyła w projekcie ,,Asystent studenta z ASD”, to w ramach trwałości projektu jest zobowiązana do utrzymania gotowości do świadczenia tego wsparcia w ciągu 3 lat od zakończenia udziału w projekcie. Oznacza to, że jeśli w tym okresie zgłosi się osoba zainteresowana otrzymaniem tego wsparcia, to uczelnia ma obowiązek udzielenia go. Jeśli uczelnia, na której Pani/Pan pracuje nie uczestniczyła we wspomnianym projekcie będzie przedmiotem decyzji jednostek organizacyjnych lub osób odpowiedzialnych za wsparcie studentów ze szczególnymi potrzebami. Istotnym argumentem, który może przekonać uczelnię do uruchomienia tego wsparcia jest wzrastająca liczba studentów z ASD na większości kierunków i specjalności. 

Asystent osobisty może wspierać osoby z każdym rodzajem niepełnosprawności – np. ruchową, wzroku czy słuchu. Wykonuje on te codzienne czynności, których osoba z niepełnosprawnością nie jest w stanie wykonać sama lub robi to z dużym trudem. Tymczasem wsparcie w ramach projektu ,,Asystent studenta z ASD” obejmuje tylko aktywności i sprawy związane bezpośrednio ze studiowaniem. Nie ma żadnych przeszkód aby student z ASD w sprawach nie związanych ze studiowaniem korzystał ze wsparcia asystenta osobistego, jeśli posiada orzeczenie o znacznym lub umiarkowanych stopniu niepełnosprawności. Usługa asystencji osobistej również jest bezpłatna dla użytkowników. 

Podręcznik dobrych praktyk STUDENT NEURORÓŻNORODNY W PROCESIE STUDIOWANIA

PRZEWODNIK dla pracowników uczelni wyższych materiały zebrane

Studiujecie w czasach, gdy uczelnie coraz szerzej otwierają się na różnorodność osób tworzących społeczność akademicką. Szczególne potrzeby nie są już powodem do rezygnowania ze swoich planów edukacyjnych. Nie są problemami nie do pokonania, ale są wyzwaniami, które można przezwyciężyć.  Dzięki zwiększającemu się zrozumieniu dla osób z ASD uczelnie mogą stać się bezpieczną przystanią i miejscem samorealizacji dla tych Studentów.
    Zachęcamy Państwa aby na podstawie opisywanych na naszej stronie doświadczeń z realizacji Projektu tworzyć swoje własne schematy współpracy z asystentami. Podstawą owocnej współpracy z asystentem studenta jest wzajemne otwarte komunikowanie swoich potrzeb i odczuć. We wspólnie pokonywanej drodze nie będziecie Państwo sami. Odpowiedniego wsparcia udzielą Wam wyznaczeni nauczyciele akademiccy lub pracownicy administracji, np. jednostek zajmujących się wsparciem studentów z niepełnosprawnościami. System wsparcia studentów i studentek z ASD w Polsce dopiero się kształtuje. Dlatego Państwa doświadczenia mogą okazać się kluczowe dla kolejnych roczników. Zachęcamy do szczerego dzielenia się z osobami odpowiedzialnymi na Państwa uczelni, za wsparcie osób z ASD sugestiami na temat organizacji i jakości tego wsparcia.
    Poniżej znajda Państwo zarówno materiały multimedialne, raport z realizacji projektu jak i najważniejsze pytania jego dotyczące, wraz z odpowiedziami. Autorki i Autorzy udostępnianych treści życzą Państwu dobrej lektury oraz powodzenia w studiowaniu.

Nie musi. Asystentem może być również nauczyciel akademicki lub pracownik administracji uczelni. Doświadczenia w realizacji projektu wskazują, że współpraca z asystentem, który jest studentem lub przynajmniej ma własne doświadczenie studiowania jest dla studenta z ASD najbardziej efektywna. Znajomość praw i obowiązków studenta oraz specyfiki danej uczelni (także wydziału lub instytutu) bardzo pomagają asystentowi w pracy. Zatrudnianie asystenta, który nie jest lub nie był studentem, ani też nie pracuje na uczelni, nie jest zalecane. Zaangażowanie w roli asystenta członka rodziny studenta, który korzysta ze wsparcia jest możliwe tylko w wyjątkowych okolicznościach. Każdorazowo decyzję w tej sprawie ewentualnego zaangażowania członka rodziny w charakterze asystenta podejmuje osoba koordynująca wsparcie studentów z ASD na danej uczelni.

Nie. Asystent studenta z ASD nie wyręcza studenta, tylko wspiera go w sytuacjach, gdy takie wsparcie jest potrzebne. Asystent może zatem np. opracować wraz ze studentem scenariusz rozmowy w dziekanacie, towarzyszyć mu podczas wizyty w dziekanacie, czy pomóc mu uspokoić się po wyjściu z dziekanatu. Nie może jednak załatwiać spraw w imieniu studenta, bez jego obecności i aktywnego udziału. Taka zasada obowiązuje w każdej uczelnianej instytucji, nie tylko w dziekanacie.

Każda z uczelni określa we własnym zakresie liczbę dostępnych godzin wsparcia i okres, w którym można je wykorzystać. W trakcie realizacji projektu rekomendowaliśmy uczelniom aby liczba godzin wsparcia była ustalana na podstawie diagnozy indywidualnych potrzeb studenta w tym zakresie. Dlatego też warto być przygotowanym do konkretnej odpowiedzi na pytanie, ilu godzin wsparcia potrzebuje Pani/Pan w skali tygodnia lub miesiąca. Warto też założyć, że stopniowo wsparcie asystenta będzie mogło stać się mniej intensywne ponieważ niektóre czynności będzie Pani/Pan w stanie wykonywać już samodzielnie.

Co do zasady – nie. Bycie osobą neuroróżnorodną, to informacja wrażliwa, której przekazanie osobom trzecim wymaga jednoznacznej zgody osoby zainteresowanej. Wielu studentów ze szczególnymi potrzebami korzysta ze wsparcia asystentów. Nikt nie przekazuje wykładowcom prowadzącym zajęcia z tymi osobami informacji, z jakiego powodu korzystają one z takiego wsparcia. Być może jednak stwierdzi Pani/Pan, że przekazanie takiej informacji konkretnemu wykładowcy lub grupie wykładowców, pozwoli im lepiej zrozumieć Pani/Pana potrzeby. W tej sytuacji nie musi Pani/Pan przekazywać tej informacji osobiście. Może Pani/Pan zwrócić się do jednostki udzielającej wsparcia studentom z ASD o przekazanie tej informacji odpowiednim osobom. W trakcie realizacji projektu taki system przekazywania informacji wdrożyła na przykład Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.

Zakres czynności wykonywanych przez asystenta dydaktycznego może być znacznie szerszy od zakresu obowiązków asystenta studenta z ASD. Asystent dydaktyczny może wspierać osoby z innymi szczególnymi potrzebami niż neuroróżnorodność – na przykład studentów z niepełnosprawnością ruchową, manualną lub wzroku. Jednocześnie, asystenci studentów z ASD mogą na konkretnych uczelniach pracować w ramach sieci asystentów i być finansowani z tego samego źródła, co ci pierwsi. Pewne czynności, np. wsparcie podczas korzystania z biblioteki mogą być wykonywane zarówno przez asystentów studenta z ASD, jak i asystentów dydaktycznych.

Na większości uczelni zgłoszenia przyjmują Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami (BON) lub jednostki o zbliżonych nazwach.  Zdarza się jednak, że wsparcie koordynuje nauczyciel akademicki lub pracownik administracji uczelni zatrudniony poza BON. W takim przypadku BON posiada dane kontaktowe takiej osoby i przekazuje je osobom zainteresowanym. Na stronach internetowych 24 uczelnie, które uczestniczyły w projekcie „Asystent studenta z ASD” powinny znajdować się zakładki poświęcone projektowi. Zachęcamy aby tam szukać odpowiedzi na powyższe pytanie.

Tak. Uczelnie, również niepubliczne, nie pobierają za wsparcie żadnych opłat.

Tak. Współpraca z asystentem, którego student sam wybiera była założeniem w projekcie ,,Asystent studenta z ASD”. Rozwiązanie to okazało się dobrze działać. Dlatego zalecamy wszystkim studentom, którzy chcieliby otrzymać wsparcie aby samodzielnie spróbowali znaleźć osobę, która chciałaby ich wspierać jako asystent. Może to być np. osoba z grupy ćwiczeniowej lub inna studiująca na tym samym roku. Jeśli jednak będą Państwo mieli problem z samodzielnym znalezieniem odpowiedniej osoby, prosimy zgłosić się do jednostki organizacyjnej uczelni lub osoby wyznaczonej do koordynowania wsparcia dla studentów z ASD. 

Odpowiedź na to pytanie jest zależna od konkretnej uczelni. Na podstawie doświadczeń z realizacji projektu ,,Asystent studenta z ASD” możemy stwierdzić, że większość uczelni wymagała zaświadczenia z poradni psychologicznej bądź pedagogicznej. Na kilku uczelniach wystarczyło pisemne albo ustne zaświadczenie osoby zainteresowanej, że jest osobą neuroróżnorodną i potrzebuje wsparcia asystenckiego.

Asystent może pomóc Pani/Panu w każdej aktywności bezpośrednio związanej ze studiowaniem. Na przykład w:

  • Kontakcie z nauczycielami akademickimi, pracownikami administracji;
  • Załatwieniu spraw w dziekanacie, jak uzyskanie stypendium lub indywidualnej organizacji studiów;
  • Kontakcie z rówieśnikami, w tym w przygotowaniu się do pracy zespołowej i przekazaniu informacji o swoich szczególnych potrzebach;
  • Przeszukiwaniu zasobów bibliotecznych;
  • Opracowaniu indywidualnej strategii uczenia się;
  • Opracowaniu planu dotarcia z miejsca zamieszkania na uczelnię i z powrotem.

Jeśli uczelnia, na której Pani/Pan studiuje uczestniczyła w projekcie ,,Asystent studenta z ASD”, to w ramach trwałości projektu jest zobowiązana do utrzymania gotowości do świadczenia tego wsparcia w ciągu 3lat od zakończenia udziału w projekcie. Oznacza to, że jeśli w tym okresie zgłosi się osoba zainteresowana otrzymaniem tego wsparcia, to uczelnia ma obowiązek udzielenia go. Jeśli uczelnia, na której Pani/Pan studiuje nie uczestniczyła we wspomnianym projekcie będzie przedmiotem decyzji jednostek organizacyjnych lub osób odpowiedzialnych za wsparcie studentów ze szczególnymi potrzebami. Istotnym argumentem, który może przekonać uczelnię do uruchomienia tego wsparcia jest wzrastająca liczba studentów z ASD na większości kierunków i specjalności. 

Nie. Osoby powyżej 16 roku życia otrzymują orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Uczenia nie powinna żądać od Pani/Pana okazania tego dokumentu, jeśli posiada Pani/Pan inny dokument potwierdzający szczególne potrzeby edukacyjne wynikające z neuroróżnorodności. Jeśli jednak nie posiada Pani/Pan takiego dokumentu lub nie chce go okazywać uczelnia może poprosić o wgląd do orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Podczas realizacji projektu ,,Asystent studenta z ASD” sytuacja, o której mowa w poprzednim zdaniu zdarzała się na niewielu uczelniach i bardzo rzadko.

Nie. Osoby powyżej 16 roku życia otrzymują orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Uczenia nie powinna żądać od Pani/Pana okazania tego dokumentu, jeśli posiada Pani/Pan inny dokument potwierdzający szczególne potrzeby edukacyjne wynikające z neuroróżnorodności. Jeśli jednak nie posiada Pani/Pan takiego dokumentu lub nie chce go okazywać uczelnia może poprosić o wgląd do orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Podczas realizacji projektu ,,Asystent studenta z ASD” sytuacja, o której mowa w poprzednim zdaniu zdarzała się na niewielu uczelniach i bardzo rzadko.

Student/studentka z ASD prawdopodobnie sam/sama najlepiej zna odpowiedź na to pytanie. Wie jakie obowiązki studenta sprawiają mu najwięcej trudności lub stresu. Doświadczenie z realizacji projektu ,,Asystent studenta z ASD” pokazuje, że czasem nawet niewielkie wsparcie pomaga pokonać lęk, np. przed załatwieniem sprawy w dziekanacie. Podobne problemy dotykają wielu studentów z ASD, także bardzo zaangażowanych w studiowanie i pasjonujących się daną dziedziną wiedzy. Można więc powiedzieć, że wsparcie asystenta studenta z ASD to pomoc, dzięki której może on skończyć studia w warunkach dostosowanych do jego szczególnych potrzeb. 

Podręcznik dobrych praktyk STUDENT NEURORÓŻNORODNY W PROCESIE STUDIOWANIA

PRZEWODNIK dla studentów w spektrum oraz osób wspierających studentów z ASD

Gratulujemy odważnej decyzji o podjęciu się roli asystenta studenta z ASD. Studentem lub studentką, których Państwo wspierają może być osoba dobrze znana, na przykład z grupy ćwiczeniowej. Ale może być też nią osoba, którą dotąd znali Państwo z widzenia lub wcale. Niezależnie od konkretnej sytuacji, podstawą owocnej współpracy ze studentem z ASD jest wzajemne otwarte komunikowanie swoich potrzeb i odczuć. We wspólnie pokonywanej drodze nie będziecie Państwo sami. Odpowiedniego wsparcia udzielą Wam wyznaczeni nauczyciele akademiccy lub pracownicy administracji, np. jednostek zajmujących się wsparciem studentów z niepełnosprawnościami. 

Zaangażowanie, które Państwo podejmują przyniesie korzyści nie tylko osobom, które wspieracie, ale również Wam. Zdobyte doświadczenie możecie wykorzystać w aktywności zawodowej lub społecznej. W zależności od rozwiązań na przyjętych na Państwa uczelni, Wasza praca może zostać uznana za zaliczenie stażu lub praktyki studenckiej bądź też zostać wynagrodzona finansowo.
    Poniżej znajda Państwo zarówno materiały multimedialne, raport z realizacji projektu jak i najważniejsze pytania jego dotyczące, wraz z odpowiedziami. Autorki i Autorzy udostępnianych treści życzą Państwu dobrej lektury oraz powodzenia we wspieraniu studentów z ASD.

Tak. Każdorazowo decyzję o warunkach pracy asystentów podejmuje osoba koordynująca wsparcie studentów z ASD na danej uczelni. W trakcie realizacji projektu informowaliśmy przedstawicieli uczelni, że dzięki włączeniu asystentów studentów do sieci asystentów dydaktycznych studentów z niepełnosprawnością, których pracę uczelnia finansuje z przekazywanej przez Ministerstwo Edukacji i Nauki dotacji na wsparcie studentów z niepełnosprawnościami, można zagwarantować asystentom wynagrodzenie. Jeśli asystent dowie się, że na danej uczelni otrzymanie wynagrodzenia nie jest możliwe, warto spytać, czy osoba, która udziela takiej informacji wie o możliwości, o której mowa w zdaniu powyżej.

Każda z uczelni określa we własnym zakresie szczegółowe wymagania dla asystentów, z którymi współpracuje. Radzimy zapytać w jednostce zajmującej się wsparciem studentów z ASD, np. w Biurze ds. Studentów z Niepełnosprawnościami. Podczas realizacji projektu, za kluczowe wymagania dla asystentów uznawaliśmy kompetencje miękkie -elastyczność, komunikatywność, empatię oraz podstawową wiedzę na temat spektrum autyzmu. Być może Państwa uczelnia organizuje szkolenia, podczas których można nabyć taką wiedzę. Radzimy o to zapytać w jednostce zajmującej się wsparciem studentów z ASD.

W trakcie realizacji projektu informowaliśmy przedstawicieli uczelni, że dzięki włączeniu asystentów studentów do sieci asystentów dydaktycznych studentów z niepełnosprawnością, których pracę uczelnia finansuje z przekazywanej przez Ministerstwo Edukacji i Nauki dotacji na wsparcie studentów z niepełnosprawnościami, można zagwarantować asystentom wynagrodzenie. Warto śledzić nabory wniosków na przedsięwzięcia finansowane ze środków Unii Europejskiej, dostępne na stronie https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/skorzystaj/nabory. Część dostępnych tam konkursów jest adresowana również do szkół wyższych. Jeśli uczelnia współpracuje z organizacjami pozarządowymi, na przykład stowarzyszeniem studentów i absolwentów, w odpowiedzi na ogłoszenie konkursowe dotyczące wsparcia osób z ASD na danym obszarze można złożyć ofertę wspólną lub projekt partnerski. Stosowne ogłoszenia konkursowe można znaleźć na przykład na stronie internetowej https://fundusze.ngo.pl/aktualne.

Zakres czynności wykonywanych przez asystenta dydaktycznego może być znacznie szerszy od zakresu obowiązków asystenta studenta z ASD. Asystent dydaktyczny może wspierać osoby z innymi szczególnymi potrzebami niż neuroróżnorodność – na przykład studentów z niepełnosprawnością ruchową, manualną lub wzroku. Jednocześnie, asystenci studentów z ASD mogą na konkretnych uczelniach pracować w ramach sieci asystentów i być finansowani z tego samego źródła, co ci pierwsi. Pewne czynności, np. wsparcie podczas korzystania z biblioteki mogą być wykonywane zarówno przez asystentów studenta z ASD, jak i asystentów dydaktycznych.

Na 24 uczelniach, które uczestniczyły w realizacji projektu ,,Asystent studenta z ASD” działali tzw. Liderzy – adwokaci, których zadaniem była rekrutacja asystentów, przygotowanie ich do pracy oraz wsparcie asystentów i studentów w rozwiązywaniu sytuacji trudnych. Prosimy się zatem zgłosić do lidera – adwokata na uczelni, na której Pani/Pan pracuje.  Zapewnienie trwałości projektu (o którym jest mowa w odpowiedzi na pytanie 14.) obejmuje również kontynuację pracy liderów – adwokatów. . Jeśli uczelnia, na której Pani/Pan pracuje nie uczestniczyła we wspomnianym projekcie, prosimy zwrócić się o wsparcie do jednostki organizacyjnej lub osoby koordynującej wsparcie dla studentów z ASD. Jeżeli mają Państwo wątpliwości jak znaleźć na danej uczelni taką jednostkę albo osobę prosimy zgłosić się do Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami (lub działającego pod zbliżona nazwą) albo uczelnianej poradni psychologicznej.

Asystent osobisty może wspierać osoby z każdym rodzajem niepełnosprawności – np. ruchową, wzroku czy słuchu. Wykonuje on te codzienne czynności, których osoba z niepełnosprawnością nie jest w stanie wykonać sama lub robi to z dużym trudem. Tymczasem wsparcie w ramach projektu ,,Asystent studenta z ASD” obejmuje tylko aktywności i sprawy związane bezpośrednio ze studiowaniem. Nie ma żadnych przeszkód aby student z ASD w sprawach nie związanych ze studiowaniem korzystał ze wsparcia asystenta osobistego, jeśli posiada orzeczenie o znacznym lub umiarkowanych stopniu niepełnosprawności. Usługa asystencji osobistej również jest bezpłatna dla użytkowników. 

Podręcznik dobrych praktyk STUDENT NEURORÓŻNORODNY W PROCESIE STUDIOWANIA

PRZEWODNIK dla studentów w spektrum oraz osób wspierających studentów z ASD

Warsztaty dla asystentów studentów z ASD


Kryteria autystycznego spektrum – dr Mirosława Kanar

Autyzm wczoraj i dziś – dr Mirosława Kanar
O zmianach w postrzeganiu autyzmu na przestrzeni lat – autyzmie jako odmiennym profilu rozwojowym, neuroróżnorodności oraz odejście od normatywności i liniowego postrzegania autyzmu. O nowym nazewnictwie.

Klasyfikacja DSM IV i DSM V – dr Mirosława Kanar
O kryteriach diagnostycznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego zawartych w klasyfikacjach DSM IV i DSM V.

Klasyfikacja ICD 10 i ICD 11 – dr Mirosława Kanar
O kryteriach diagnostycznych opisanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w klasyfikacjach ICD 10 i ICD 11.

Emocje i zachowania – dr Mirosława Kanar
O funkcjonowaniu osób autystycznych, o samowiedzy i strategiach radzenia sobie w sytuacjach życiowych i w sytuacjach przeciążenia, lęku. O interakcjach na styku neurotypów, pasjach, kontakcie wzrokowym, postawach wobec osób autystycznych, hiperempatii, hiperleksji, kodach emocjonalnych, kanałach komunikacyjnych, wrażliwości zmysłowej i pasjach osób autystycznych.

Student w spektrum – dr Mirosława Kanar
O wyzwaniach w przestrzeni komunikacji, interakcji społecznych, niepisanych zasad i kodów, organizacji czasu i studiowania.

Współwystępujące wyzwania – dr Mirosława Kanar
O współwystępujących chorobach, zaburzeniach, wyzwaniach emocjonalnych, neurologicznych i sensorycznych. O doświadczeniu przemocy oraz niepełnosprawności w kontekście spektrum autyzmu.

Spektrum stereotypów – dr Mirosława Kanar
O najczęściej spotykanych stereotypach dotyczących osób w spektrum autyzmu, niepełnosprawności, niesamodzielności i zależności, braku empatii oraz stereotypowych ramach funkcjonowania.

Różne oblicza autyzmu – dr Mirosława Kanar
O autyzmie jako zjawisku wielowymiarowym, spektrum różnorodności oraz profilu PDA strategii unikania i potrzebie kontroli oraz radzeniu sobie z oczekiwaniami i wymaganiami.

Kobiety w spektrum – dr Mirosława Kanar
O kobietach w spektrum autyzmu i profilu kobiecego autyzmu, maskowaniu, relacjach i strategiach radzenia sobie z wyzwaniami oraz różnicach między kobiecym i męskim fenotypie autyzmu.

O dorosłości w spektrum autyzmu – dr Mirosława Kanar

W spektrum terapii
O kierunkach oddziaływań edykacyjno-terapeutycznych zorientowanych na osoby autystyczne, metodach dyrektywnych i niedyrektywnych

Znaczenie formy terapii
O znaczeniu form terapii na proces budowania samowiedzy osoby autystycznej

Negatywny wpływ 
O konsekwencjach nieprawidłowo dobranych metod edukacyjno-terapeutycznych.

Indywidualne droga
O samoświadomości osób w spektrum autyzmu w kontekście wyzwań związanych z terapią.

Na początku jest potrzeba
O potrzebie lub braku potrzeby terapii. O modelu SAP – Stosowanej Analizie Potrzeb – również w kontekście wsparcia studenta autystycznego.

„Lecznie” autyzmu
O stereotypach i kontrowersjach związanych z biomedycznym leczeniem autyzmu.

Samowiedza
O świadomości, samoświadomości i samowiedzy w ujęciu naukowym.

W spektrum samowiedzy
O samowiedzy osób autystycznych – samoopis, samoocena i ideał własnej osoby.

Funkcje wiedzy o sobie
O funkcjach wiedzy o sobie – autokoncepcja, autoprezentacja, autodiagnozie zasobów, wyzwań i potrzeb oraz ich wykorzystaniu w procesie samorozwoju, również negatywnych skutkach samowiedzy.

Źródła wiedzy o sobie
O źródłach wiedzy o sobie: aktywność własna, opinie innych osób, wpływ diagnozy i jej akceptacja.

W spektrum stereotypów
O sposobach wsparcia osoby autystycznej w budowaniu wiedzy o sobie oraz kształtowaniu wachlarza wyzwań i rozwiązań. O stereotypach związanych z wybitnymi zdolnościami i ekstremalnymi trudnościami.

Znaczenie samowiedzy
O specyficznych, nieakceptowanych zachowaniach i ich wpływie na postrzeganie autystyczności.


O autystycznej ścieżce rozwojowej – dr Mirosława Kanar

Mózg odmiennie zorganizowany
O odmiennie zorganizowanym mózgu oraz badaniach naukowych, neuroobrazowaniu oraz związkach miedzy budową mózgu osób autystycznch a ich funkcjonowaniem poznawczym i społecznym.

Budowa mózgu
O budowie mózgu i funkcjonowaniu mózgu osoby autystycznej.

Od szczegółu do ogółu
O odmiennym profilu poznawczym osób autystycznych – centralna koherencja.

Student w spektrum
O tym jaki wpływ na funkcjonowanie studenta ma odmienny profil poznawczy oraz wynikających z tego wyzwaniach – z perspektywy wykładowcy.

Dobrze mieć plan
O funkcjach wykonawczych odpowiadających za fizyczną, poznawcza i emocjonalną kontrolę oraz wynikających z tego koniecznych dostosowaniach i dobrych praktykach wsparcia studenta w spektrum autyzmu.

O czytaniu intencji i emocji
O zdolności do czytania i wyjaśniania zachowań innych osób, po przez odczytywanie ich intencji, pragnień i uczuć oraz odczytywania własnych stanów umysłu.

Proces mentalizowania
O procesie mentalizowania i trzech teoriach umysłu (teorii teorii, teorii modularności, teorii symulacji) w kontekście autyzmu.

Student w spektrum
O studencie w spektrum autyzmu w kontekście mentalizowania.

Test fałszywego przekonania
O teście fałszywego przekonania w kontekście rozpoznania teorii umysłu u dzieci.

Metka „boli” serce „hałasuje”
O koncepcji odmiennego profilu sensorycznego osób autystycznych – metka „boli” serce „hałasuje” – nadwrażliwości, niedowrażliwości i biały szum oraz wynikających z tego wyzwaniach, przyjaznej sensorycznie uczelni i racjonalnych dostosowaniach.

Zawiłość norm i zasad
O zawiłości norm i zasad – koncepcja niewrażliwości kontekstowej. O wyzwaniach w teatrze życia, gdy rozwijamy się w odmiennych kulturach.

O terapii i wsparciu rozwoju – dr Mirosława Kanar

W spektrum terapii – dr Mirosława Kanar
O kierunkach oddziaływań edykacyjno-terapeutycznych zorientowanych na osoby autystyczne, metodach dyrektywnych i niedyrektywnych

Znaczenie formy terapii –  dr Mirosława Kanar
O znaczeniu form terapii na proces budowania samowiedzy osoby autystycznej

Negatywny wpływ – dr Mirosława Kanar
O konsekwencjach nieprawidłowo dobranych metod edukacyjno-terapeutycznych.

Indywidualne droga – dr Mirosława Kanar
O samoświadomości osób w spektrum autyzmu w kontekście wyzwań związanych z terapią.

Na początku jest potrzeba – dr Mirosława Kanar
O potrzebie lub braku potrzeby terapii. O modelu SAP – Stosowanej Analizie Potrzeb – również w kontekście wsparcia studenta autystycznego.

„Lecznie” autyzmu – dr Mirosława Kanar
O stereotypach i kontrowersjach związanych z biomedycznym leczeniem autyzmu.

Samowiedza – dr Mirosława Kanar
O świadomości, samoświadomości i samowiedzy w ujęciu naukowym.

W spektrum samowiedzy – dr Mirosława Kanar
O samowiedzy osób autystycznych – samoopis, samoocena i ideał własnej osoby.

Funkcje wiedzy o sobie – dr Mirosława Kanar
O funkcjach wiedzy o sobie – autokoncepcja, autoprezentacja, autodiagnozie zasobów, wyzwań i potrzeb oraz ich wykorzystaniu w procesie samorozwoju, również negatywnych skutkach samowiedzy.

Źródła wiedzy o sobie – dr Mirosława Kanar
O źródłach wiedzy o sobie: aktywność własna, opinie innych osób, wpływ diagnozy i jej akceptacja.

W spektrum stereotypów – dr Mirosława Kanar
O sposobach wsparcia osoby autystycznej w budowaniu wiedzy o sobie oraz kształtowaniu wachlarza wyzwań i rozwiązań. O stereotypach związanych z wybitnymi zdolnościami i ekstremalnymi trudnościami.

Znaczenie samowiedzy – dr Mirosława Kanar
O specyficznych, nieakceptowanych zachowaniach i ich wpływie na postrzeganie autystyczności.


O trudnych wyzwaniach dorosłości – dr Mirosława Kanar

Zachowania ryzykowne
O zachowaniach ryzykownych u osób w spektrum autyzmu.

Student w spektrum
O studencie w spektrum autyzmu w kontekście zachowań trudnych.

Proszę jedz!
O zaburzeniach odżywiania u osób autystycznych – wybiórcza dieta i preferencje żywieniowe, zaburzenia trawienia oraz trudności w organizacji posiłków.

Zbyt fajni, zbyt uprzejmi
O toksycznych relacjach – zbyt fajni, zbyt uprzejmi – o trudnościach w dostrzeganiu siebie w relacji przemocowej (w osobistym związku, w pracy).

Toksyczne związki
O toksycznych związkach i przemocy seksualnej.

Pracoholizm?
O pracoholizmie osób w spektrum autyzmu.

Wirtualny świat
O uzależnieniu od internetu, komputera i telefonu – przyczyny, funkcje i konsekwencje.

Eliksir neuropypowości
O „eliksirze neurotywości”, czyli o uzależnieniu od alkoholu i substancji psychoaktywnych w kontekście autystyczności.

Narkotyki
O wpływie narkotyków na osoby autystyczne.

Podsumowanie
Zachowania ryzykowne – podsumowanie.

Czynniki ryzyka
O grupie ryzyka, szczególnie narażonej na zachowania ryzykowne, w grupie osób w spektrum autyzmu.

Czynniki chroniące
O czynnikach chroniących przed występowaniem zachowań ryzykownych.

Zachowania trudne
O zachowaniach „trudnych” – definicja trudnych zachowań z perspektywy odmiennych potrzeb osób autystycznych i potrzeb społecznych, osób neurotypowych, ich przyczyny i funkcje.

Student w spektrum
O studencie w spektrum autyzmu w kontekście przeciążeń, zachowań ryzykownych i trudnych – o potrzebie kształtowania samoświadomości oraz zrozumienia i akceptacji ze strony osób neurotypowych.

Samoregulacja
O strategiach samoregulacji, samopoznaniu i przeciwdziałaniu przeciążeniom sensorycznym, emocjonalnym, organizacyjnym.

Komunikacja w spektrum autyzmu – o komunikacji od podstaw – dr Marta Wrześniewska-Pietrzak

O powszechnej potrzebie komunikacji, komunikacji oficjalnej i nieoficjalnej, teoretycznych podstawach komunikacji oraz jej kulturowym kontekście. O komunikacji alternatywnej oraz o dostępności i uniwersalnym projektowaniu w kontekście komunikacji. O nowych mediach i komunikacji w przestrzeni uczelni. O dialogu, jako podstawie komunikacji, wymianie, konwersatoriach i aktywnym słuchaniu. O politpoprawności oraz innych wyzwaniach będących doświadczeniem wykładowców i studentów.

– Czy można się nie komunikować?
– Oficjalnie / nieoficjalnie
– Mosty i mury
– Komunikacja w edukacji
– Proces komunikacyjny
– Schemat komunikacji
– Kody komunikacyjne
– Akt komunikacyjny
– Szumy w komunikacji
– Kontekst kulturowy
– Komunikacja w spektrum
– Komunikacja alternatywna
– Dostępność a komunikacja
– Projektowanie uniwersalne
– Łatwy tekst ETR
– Nowe media
– Dialog / wymiana


O komunikacji z perspektywy osób autystycznych – Weronika Janiak

O komunikacji z perspektywy osób autystycznych, potrzebach i preferencjach komunikacyjnych, języku i kulturze ASPI, poczuciu humoru, mostach komunikacyjnych oraz wyzwaniach i trudnościach komunikacyjnych, jakich doświadcza osoba autystyczna w przestrzeni uczelni.

– O komunikacji w spektrum
– Język ASPI
– Kultura ASPI?
– Humor ASPI
– Nie rozumieją metafor?
– Komunikacja na uczelni
– Dane wspólne

O komunikacji z perspektywy pedagogicznej – dr Mirosława Kanar

O komunikacji z perspektywy pedagogiki. O charakterystycznych cechach komunikacji osób autystycznych oraz wyzwaniach wynikających z odmiennych potrzeb i zasobów. O komunikacji alternatywnej, wyzwaniach w relacji komunikacyjnej, komunikacji niewerbalnej, naiwności społecznej, nieporozumieniach, żartach i przenośniach oraz społecznych interakcjach.


O spektrum autyzmu z perspektywy osoby autystycznej – Anna Majchrzak

O spektrum autyzmu z perspektywy osoby autystycznej. O syndromie oszusta i późnej diagnozie, wyzwaniach w pracy i na studiach, autystycznej depresji i maskowaniu. O trudnościach i praktycznych rozwiązaniach wspierających studentów w spektrum autyzmu na uczelni. Do badania, które stanowi kanwę wykładu zaproszone zostały 72 osoby autystyczne.

– Autyści o autyzmie
– Syndrom oszusta
– Późna diagnoza
– Mimiczne pomyłki
– O pracy i studiowaniu
– Niejasne zasady
– W spektrum edukacji
– Autystyczne historie
– Epidemia autyzmu
– Autystyczna depresja
– Nie wyglądasz
– Student w spektrum

Autyzm na studiach – spektrum wyzwań – Weronika Janiak

Historie o autyzmie
O historii autyzmu i autyzmie opisywanym już od starożytności.

Teoretycznie o autyzmie
O medycznym podejściu do spektrum autyzmu i najnowszych opisach autyzmu w klasyfikacjach chorób i zaburzeń oraz odmiennych narracji o autyzmie z perspektywy humanistycznej i indywidualistycznej samorzeczników.

Autystyczni celebryci
O autystycznych celebrytach – osobach znanych i docenianych z uwagi na potencjał oraz osiągnięcia oraz wartości różnorodności.


O komunikacji osób w spektrum autyzmu z perspektywy doświadczeń – Anna Janiak

O komunikacji osób w spektrum autyzmu z perspektywy doświadczeń osób autystycznych i nieautystycznych. O trudnym języku ojczystym, kontakcie wzrokowym, języku ciała, ciszy w komunikacji i innych kulturowych uwarunkowaniach interakcji komunikacyjnych, konfliktach i urazach. O tym jak osoby autystyczne postrzegają osoby nieautystyczne, niedoborze precyzji, społecznym zakorzenieniu nieprawdy oraz wartości bezpośredniej komunikacji i języka faktów. O komunikacji w kontaktach nieformalnych oraz relacjach między neuroróżnorodnymi studentami.

Język
O trudnym języku polskim. O wspólnych kodach komunikacyjnych, wymagającym procesie translacji. O mostach na styku neuroróżnorodności oraz komunikowaniu swoich przeżyć i emocji.

Pozawerbalnie
O kontakcie wzrokowym i języku ciała.

Cisza w komunikacji
O różnych funkcjach ciszy i innych specyficznych elementach komunikacyjnych w kontekście spektrum autyzmu.

O osobach nieautystycznych
O tym co nie jest zrozumiałe dla osób autystycznych w obszarze komunikacji osób neurotypowych – niedoborze precyzji, kłamstwie na każdą okazję, „owijaniu w bawełnę”.

O publikacjach o spektrum autyzmu – Weronika Janiak

Recenzje wybranych rekomendowanych książek poruszających problematykę spektrum autyzmu.


Inaczej o autyzmie – Anna Janiak

O autyzmie z perspektywy osoby na co dzień żyjącej i pracującej w środowisku osób autystycznych. O tym, dlaczego jest nam tak trudno na styku neuroóżnorodnych światów i wpływie wyobrażeń oraz stereotypów na temat jednorodności kulturowej na komunikację o autyzmie oraz nasze oczekiwanie wobec osób autystycznych. O potrzebie budowania samoświadomości, świadomości wzajemnych potrzeb i mostów miedzy osobami o różnych neurotypów. O różnych perspektywach patrzenia na spektrum autyzmu: medycznej, indywidualistycznej i humanistycznej. O możliwości zmiany postrzegania osób autystycznych oraz rozwiązaniach wspierających zmiany w środowisku edukacyjnym, po przez wzajemne poznanie, zrozumienie i akceptację.

O spektrum autyzmu z perspektywy pasjonatki – Maria Lena Stube

Recenzje wybranych rekomendowanych książek poruszających problematykę spektrum autyzmu.


O komunikacji o autyzmie z perspektywy symboli – Anna Janiak

O komunikacji o autyzmie z perspektywy symboli – tych utrwalonych w społecznej świadomości oraz tych preferowanych i promowanych przez środowisko osób autystycznych. O kolorze niebieskim, symbolu nieskończoności, ludziach za szybą oraz puzzlach. O prawie osób autystycznych do własnej symboliki. O tym, że słowa którymi komunikujemy o autyzmie i neuroróżnorodności mają znaczenie.

W komunikacji wszystko ma znaczenie – dr Marta Wrześniewska-Pietrzak

O tym, że w komunikacji wszystko ma znaczenie. O słowach, autyzmie i symbolach.

Nazwa ma znaczenie
O tym, że dzięki nazwom wyodrębniamy, opisujemy i kategoryzujemy.

O autyzmie
O autyzmie i sposobach nazywania osób autystycznych – z różnych perspektyw językowych.

Symbole
O symbolice towarzyszącej komunikacji o spektrum autyzmu.


Komunikacyjne kody, klucze i wytrychy – Anna Janiak

O komunikacyjnych kodach, kluczach i wytrychach. O poczuciu bezpieczeństwa, uważności, uprzedzaniu, pułapce żartów, języku faktów, przestrzeni pytań, precyzyjnym języku oraz autentyczności w relacji i komunikacji.

– Poczucie bezpieczeństwa
– To co mówię ma znaczenie
– Cierpliwość i spokój
– Co będzie dalej
– Żarty do rozładowania
– Język faktów
– Przestrzeń do pytań
– Naprawiamy i doprecyzowujemy
– Autentyczność

Jak myślimy tak mówimy – Anna Janiak

O tym jak nasze wyobrażenia wpływają na język komunikowania o autyzmie oraz o tym, jak zmieniając język możemy wpływać na postawy i zachowania.


Inspi(aspi)racje – Weronika Janiak

O rekomendowanych inspiracjach. O blogach self-adwokatów, wartości infografik, grupach dyskusyjnych i „przyjaznych” organizacjach pozarządowych – z perspektywy edukatorki w spektrum autyzmu.

Autyzm z perspektywy pedagogicznej i społecznej – dr Mirosława Kanar

O paradygmatach pedagogiki specjalnej. O samorzecznictwie oraz organizacjach pozarządowych wspierających środowisko osób autystycznych. O autyzmie jako wyzwaniu rozwojowym – z perspektywy specjalistki i badaczki.

– Paradygmaty
– Samorzecznictwo
– Organizacje
– Wyzwania rozwojowe
– O diagnozie – O diagnozie dorosłych osób w spektrum autyzmu. O diagnozie i jej konsekwencjach głosem osób w spektrum autyzmu, z wykorzystaniem badań własnych.


Spektrum przemocy – dr Mirosława Kanar

O spektrum przemocy, zaniedbaniach i prześladowaniach doświadczanych przez osoby autystyczne – z perspektywy specjalistki i badaczki, na podstawie wypowiedzi osób autystycznych. W tym o przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej, instytucjonalnej oraz rówieśniczej i tragicznych skutkach przemocy w szkole. O przemocy w para-terapiach i leczeniu. O przyczynach powodujących, że osoba autystyczna jest „idealną” ofiarą przemocy.

– Przemoc fizyczna
– Przemoc psychiczna
– Przemoc seksualna
– Przemoc instytucjonalna
– Zaniedbanie
– Przemoc nieoczywista
– Prześladowanie

Autyzm – stereotypy – dr Mirosława Kanar

O mitach i stereotypach dotyczących spektrum autyzmu: kulturowo-medialnym wizerunku osób autystycznych, autyzmie cyfrowym, autyzmie schizofrenicznym, autyzmie jako epitecie oraz kulturze ASPI.


Świadomość społeczna – dr Mirosława Kanar

O badaniach dotyczących postaw społecznych wobec osób w spektrum autyzmu.

Gdzie szukać inspiracji w komunikacji o spektrum autyzmu – Anna Janiak

O tym gdzie szukać inspiracji w komunikacji o spektrum autyzmu. O znaczeniu źródeł wiedzy o autyzmie, doświadczeniach self-adwokatów i edukatorów, autystycznych liderach zmian w komunikacji o spektrum. O projekcie aspiracje.com oraz inspirującym spektrum rozmowy językiem osób autystycznych.

– Jak mówić o autyzmie?
– Jak robią to inni?
– Ida rozmawia
– Klub Świadomej Młodzieży
– Aspiracje
– Spektrum rozmowy


O projekcie Asystent studenta z ASD realizowanym przez firmę DGA i Fundację Sowelo – Hanna Łęcka

O asystencji osobistej
O asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami – czym jest, czym nie jest a czym być powinna w kontekście Konwencji Praw Osób z Niepełnosprawnościami.

Asystencja na uczelni
O asystencji dla osób z niepełnosprawnościami na uczelniach wyższych – o asystencji dla osób neuroróżnorodnych niezależnie od orzeczonego stopnia niepełnosprawności.

Asystent studenta z ASD
O projekcie „Asystent studenta z ASD” realizowanym przez firmę DGA i Fundację Sowelo – innowacyjny model, koncepcja i założenia oraz praktyczne doświadczenia.

Spektrum zmian
O zmianach na 24 uczelniach z terenu całej Polski w konsekwencji wdrożenia projektu.

Autyzm na studiach – spektrum wyzwań – Studia neuroróżnorodne – Anna Janiak

Różnimy się
O neuroróżnorodności, o tym jak bardzo różnimy się jako ludzie.

Niepełnosprawność
O niepełnosprawności w kontekście spektrum autyzmu, społecznym modelu niepełnosprawności, barierach i dostępności oraz racjonalnych dostosowaniach.

Zderzenie wyzwań i zasobów
O zaskoczeniu na styku wyzwań i zasobów, jakie posiadają osoby autystyczne.

Otwarta uczelnia
O tym jak zmienia się środowisko uczelni wyższych w kontekście odpowiadania na wyzwania związane ze spektrum autyzmu.

Autystyczne nieoczywistości
O autystycznym kontinuum, wyzwaniach w myśleniu o spektrum autyzmu i osobach autystycznych, jako grupie niezwykle różnorodnej oraz kulturowych oczekiwaniach i różnicach.

Spektrum rozczarowań
O wyzwaniach i rozczarowaniach w obszarze interakcji w grupie rówieśniczej oraz funkcjonowania w środowisku edukacyjnym, będących doświadczeniem osób autystycznych.

Tak różni
O tym jak nieoczywistą i zróżnicowaną jest grupa osób w spektrum autyzmu – spektrum zasobów i wyzwań, trudnościach w funkcjonowaniu w świecie niepisanych norm i zasad, doświadczanym lęku, trudnościach adaptacyjny. O tym jak doświadczana jest rzeczywistość akademicka, szczególnie na starcie wyższej edukacji.

Dorosłe dziecko
O dorosłości, jako kontekście wsparcia i edukacji osób autystycznych.

Potrzeby studenta w spektrum
O banalnych potrzebach i racjonalnym wsparciu studenta w spektrum autyzmu oraz zmianach zachodzących w przestrzeni akademickiej w tym kontekście.

Jak ważne jest środowisko
O tym jak ważne jest środowisko w kontekście zróżnicowanych zasobów i potrzeb osób o rożnych neurotypach.

Pomost do samodzielności
O rodzicach osób w spektrum autyzmu w kontekście wyższej edukacji osób autystycznych.


O projekcie Asystent studenta z ASD z perspektywy liderów asystentów uczestniczących w projekcie – Matylda Pachowicz

Asystent studenta z ASD
O innowacyjnych aspektach projektu Asystent studenta z ASD, elastyczności modelu, indywidualnych potrzebach poszczególnych uczelni, uniwersalnym projektowaniu.

Działania oddolne
O zaangażowaniu społeczności studenckiej, upowszechnianiu wiedzy o neuroróżnorodności, wartości spotkań z sefadwokatami.

Grupy wsparcia
O różnorodności działań wspierających, grupach wsparcia dla studentów w spektrum autyzmu, działaniach integracyjnych.

Sprzymierzeńcy
O wartości wsparcia ze strony kadry uczelni: naukowej, dydaktycznej, administracyjnej.

Koła naukowe
O kołach naukowych, tworzeniu zaangażowanego środowiska studenckiego, wzorcach, autorytetach i liderach, wartościach i motywacji, grupach wsparciach dla asystentów.

Kto powinien być asystentem?
O wartości wewnętrznej motywacji asystentów w procesie wdrażania projektu na poszczególnych uczelniach.

Lider-asystent
O wyzwaniach związanych z realizacją zadań lidera-asystenta.

Projekt na uczelni
O indywidualnych uwarunkowaniach strukturalnych na poszczególnych uczelniach wdrażających projekt, o najczęściej definiowanych trudnościach, wyzwaniach oraz przyczynach nieprzystąpienia do projektu przez niektóre uczelnie.

Projekt – korzyści
O możliwościach jakie niesie ze sobą projekt, bezpośrednich korzyściach dla uczelni, stanowiących konsekwencję wdrożenia projektu oraz zagrożeniach wynikających z niesprostania wymogom dostępności.

Studenci są różni
O zróżnicowanych potrzebach studentów oraz zmianach w postrzeganiu środowiska akademickiego, indywidualizacji wsparcia i racjonalności dostosowań.

Wsparcie psychologiczne
O potrzebie organizacji pomocy psychologicznej na uczelniach oraz tworzeniu dla studentów fundamentów przyszłości po studiach.

Wyzwania
O wyzwaniach przed którymi stoją uczelnie realizujące projekt: stereotypach, braku wyspecjalizowanych struktur, procesie rekrutacji studentów, roli rodziców w procesie studiowania, specyficznych potrzebach studenta autystycznego.

Szkodliwe wsparcie?
O wątpliwościach i kontrowersjach związanych z indywidualizacją wsparcia dla studentów w spektrum autyzmu oraz ryzykach związanych z brakiem racjonalnych dostosowań.

Student w spektrum
O docenianiu potencjału studenta autystycznego – o stereotypach, trudnościach diagnostycznych i niewiedzy kształtujących wizerunek studenta, doktoranta i wykładowcy w spektrum autyzmu.

Diagnoza potrzeb
O konieczności gruntownej diagnozy potrzeb i możliwości studentów, indywidualizacji wsparcia oraz przeciwdziałania ograniczeniu niezależności osób wspieranych.

Współwystępujące trudności
O innych trudnościach doświadczanych przez studentów, niezależnie o spektrum autyzmu.

Dobre praktyki
O przykładach dobrych praktyk na poszczególnych uczelniach, zebranych w procesie realizacji i ewaluacji projektu.

Tłumacz, adwokat, asystent – Anna Janiak

O innowacji społecznej „Tłumacz / Adwokat społeczny / Asystent studenta z ASD” autorstwa Fundacji Aktywnych FURIA – o motywacjach, procesie tworzenia rozwiązania oraz produktach innowacji. Na zakończenie link do materiałów.


Autyzmu nie „widać”. Spektrum autyzmu w środowisku akademickim.

Autyzmu nie „widać”

Kiedyś uważano, że to jedna osoba na tysiąc. W dzisiejszych czasach nadal jest to trudne do oszacowania lecz sądzi się, że jedna na czterdzieści osób jest osobą w spektrum autyzmu. Autyzm nie równa się niepełnosprawności.

Nadszedł czas, abyśmy na całym świecie zbudowali ludzkie ekosystemy, które będą zrównoważone dla osób neuroodmiennych. Niezliczone osoby, projekty, organizacje i ruchy działają na rzecz zmiany pejzażu możliwości dla osób takich jak my.

Jenara Nerenberg, Założycielka Projektu Neuroróżnorodność

Autyzm nie boli. Ale brak zrozumienia i akceptacji boli bardzo.

Autyzm nie jest chorobą.

Osobą autystyczną jest się od zawsze i przez całe życie. O jakości życia i psychicznym zdrowiu osoby autystycznej decydują indywidualne doświadczenia, środowisko oraz jakość i rodzaj wsparcia jakie otrzymał/otrzymuje człowiek rozwijający się w spektrum autyzmu. Można być zdrowym człowiekiem autystycznym. Autyzm nie boli – brak zrozumienia i akceptacji jak najbardziej.

Anna Janiak, Prezes Zarządu Fundacji FIONA